Αν θέλετε να διαβάσετε και τον δικό μου πιο …μυθιστορηματικό τρόπο προσέγγισης του θέματος, μπορείτε στο blogspot μου, στην ανάρτηση με θέμα "Τα χελιδόνια φεύγουν, τα «σχολιαρόπουλα» έρχονται"
Ι. Αντωνιάδου-Κουμάτου Παιδίατρος
Διευθύντρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού
Ο παιδικός σταθμός είναι μια πραγματικότητα στη ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του. Είναι μια πραγματικότητα στη σύγχρονη κοινωνία.
Συνήθως όταν διατυπώνεται έτσι η αναγκαιότητα του παιδικού σταθμού, το μυαλό των γονιών και ιδίως ων μαμάδων, τελείως ενοχικά, πηγαίνει στην ανάγκη φύλαξης των παιδιών που γεννάει η εργασία της μητέρας.
Όμως είναι άδικο γιατί εκτός από αυτό, ο παιδικός σταθμός έρχεται να λύσει την ανάγκη για παιχνίδι με συνομηλίκους-την ανάγκη για χαρά και κοινωνικοποίηση- που γεννάει η σύγχρονη οικογένεια και κοινωνία. Η σύνθεση της οικογένειας που αποτελείται από γονείς και παιδί ή παιδιά, μόνους σε κάποια περιοχή, χωρίς φίλους και συγγενείς κοντά τους, είναι αρκετά αποπνικτική για τα παιδιά. Η γειτονιά, η πλατεία και η παιδική χαρά δεν λειτουργούν παρά μόνο υπό όρους και εφόσον υπάρχουν. Το σπίτι, συχνά χωρίς άλλα παιδιά, με πληθώρα-μερικές φορές εξοργιστική-άχρηστων παιγνιδιών που στοιβάζονται για να αποθηκευτούν άσκοπα και άλογα. Τα παιδιά σε ένταση, χωρίς όρια, με απίθανες και εναλλασσόμενες απαιτήσεις. Οι γονείς κουρασμένοι, ένοχοι, ασυνεπείς στην τήρηση των ορίων, χωρίς ιδιωτικό χώρο και χρόνο.
Αυτή είναι η πραγματικότητα και πάνω σ' αυτή έρχεται το ερώτημα: Να πάει παιδικό σταθμό, πού και πότε;
Θα προσπαθήσω λοιπόν να σας κάνω να σκεφτείτε έτσι ώστε να βρείτε τη δική σας καλύτερη λύση. Γιατί δεν υπάρχουν απόλυτες λύσεις. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος.
Υπάρχει το σωστό για την οικογένεια και το παιδί μας με βάση τις συνθήκες μας, τα οικονομικά μας, τις απόψεις μας, τις εμπειρίες μας, τις αντοχές μας, την υγεία μας. Έτσι μόνο θα διαλέξουμε την κατάλληλη λύση για μας.Και τότε, όμως, θα πρέπει να τη στηρίξουμε με σταθερότητα και συνέπεια ώστε να αποβεί η καλύτερη για το παιδί μας.
Αυτό είναι ένα ερώτημα, το οποίο για χρόνια έχει απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα. Παρακολουθώντας, τη στάση απέναντι στον τρόπο μεγαλώματος των παιδιών στις αστικές κυρίως κοινωνίες, πρέπει μάλλον να ξεχωρίσουμε τη φοίτηση σε παιδικό σταθμό στη βρεφική και προνηπιακή ηλικία, από την προσχολική εκπαίδευση.
Ιστορικά, η προσχολική εκπαίδευση-που επινοήθηκε τον εικοστό αιώνα-θεωρήθηκε ένα μέσο προώθησης της ανάπτυξης των παιδιών με στόχο να αντιμετωπίσουν καλύτερα τη φοίτησή τους στο σχολείο, αλλά και την πολυπλοκότητα της αστικής ζωής.
Μετά το 1960, η προσχολική εκπαίδευση προωθήθηκε ως μέσο αντιμετώπισης της σχολικής αποτυχίας για παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, αναλφαβητισμού και φτωχών μορφωτικών ερεθισμάτων.Στις μέρες μας η ανάγκη έχει διαφοροποιηθεί γιατί προστέθηκε το μεγάλο ποσοστό των εργαζόμενων μητέρων και το στένεμα στα όρια και τις δυνατότητες της οικογένειας, αλλά και της μικροκοινωνίας, όπως περιγράφηκε στην αρχή αυτού του άρθρου.
Ωστόσο, οι στάσεις και οι λύσεις, όπως είναι διαμορφωμένες στη χώρα μας, δεν είναι παντού οι ίδιες. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ στη νηπιακή ηλικία:
φροντίζονται στο σπίτι τους 30% των παιδιών
φροντίζονται σε άλλο σπίτι 36% των παιδιών
φροντίζονται σε παιδικούς σταθμούς 25% των παιδιών
φροντίζονται από τους γονείς τους 25% των παιδιών.
Όπως φαίνεται, υπάρχει σε μεγάλο ποσοστό (36%) η δυνατότητα να φροντίζονται παιδιά σε μικρές ομάδες σε άλλα σπίτια, πρακτική που στη χώρα μας δεν έχει αναπτυχθεί σχεδόν καθόλου.
Κάθε τρόπος φύλαξης και μεγαλώματος των παιδιών βρεφικής και νηπιακής ηλικίας έχει γίνει προσπάθεια να αξιολογηθεί.
Στη φύλαξη στο σπίτι, επειδή είναι ιδιωτική υπόθεση, λίγα πράγματα είναι γνωστά και συγκρίσιμα. Είναι βέβαια δεδομένο ότι ο βιορυθμός των παιδιών και η ρουτίνα της ημέρας είναι πιο σταθερά, πράγμα θετικό, αλλά έρχονται σε επαφή με λιγότερα παιδιά, πράγμα που αποτελεί μειονέκτημα.
Η φροντίδα σε οικογένειες φέρνει σ’ επαφή τα παιδιά με άτομα εκτός του οικογενειακού κύκλου, αλλά και με άλλα σπίτια και παιδιά άλλων οικογενειών. Τα παιδιά συνήθως συμμετέχουν σε ομάδες παιδιών διαφόρων ηλικιών. Η ρουτίνα μοιάζει με τη ρουτίνα του σπιτιού. Σε άλλες χώρες, οι Αρχές παραχωρούν άδειες σε οικογένειες που προσφέρουν φύλαξη στο σπίτι τους, εφόσον πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο, αυτό παραβιάζεται συχνά, με αποτέλεσμα κακής ποιότητας φροντίδα.
Οι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν με άδεια και συνήθως προσφέρουν ευρύτερη ποικιλία μαθησιακών εμπειριών. Σύμφωνα με τις διάφορες έρευνες, η ποιότητα της φροντίδας ποικίλλει. Ωστόσο, υπάρχουν παιδικοί σταθμοί με έμφαση στην πειθαρχία με ακαδημαϊκό πρόγραμμα διδακτέας ύλης, όπως και παιδικοί σταθμοί που δίνουν έμφαση στην κοινωνική ανάπτυξη και επιτρέπουν στα παιδιά πρωτοβουλίες στις δραστηριότητες.
Μελέτες δείχνουν ότι η νοητική ανάπτυξη παιδιών μεσαίας τάξης σε παιδικούς σταθμούς είναι τόσο καλή, όσο και των παιδιών που μεγαλώνουν στο σπίτι με τους γονείς τους. Σε αντίθεση με αυτό, παιδιά οικογενειών πολύ χαμηλού μορφωτικού επιπέδου αναπτύσσονται εξαιρετικά καλύτερα- ιδίως μετά τα 2 χρόνια- στο πλαίσιο του παιδικού σταθμού.
Τα παιδιά που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς φαίνεται να είναι πιο αυτάρκη και ανεξάρτητα, εκφράζονται καλύτερα λεκτικά, έχουν περισσότερες γνώσεις και νιώθουν πιο άνετα σε καινούργιες καταστάσεις. Αυτό είναι προφανές γιατί στο σπίτι οι επιθυμίες και οι ανάγκες των μικρών παιδιών προλαβαίνονται, η κοινωνική αδεξιότητα και οι δυσκολίες στην επικοινωνία καλύπτονται. Σε αντίθεση με αυτό, τα παιδιά που φοιτούν σε παιδικό σταθμό πρέπει να έχουν καλύτερη σχέση με ενήλικες, να προσαρμόζονται σε ένα κοινό πρόγραμμα και να συναλλάσσονται ικανοποιητικά με άλλα παιδιά. Έχουν περισσότερες ευκαιρίες να απευθυνθούν σε ομηλίκους για συντροφιά, φροντίδα, διασκέδαση και την αίσθηση του «ανήκειν».
Έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τις αδυναμίες, αλλά και τη δύναμή τους. Οι φιλίες που αναπτύσσονται έχουν θετική επίδραση στις γνωστικές ικανότητες όσο και στην κοινωνική συμπεριφορά. Οι συνεργασίες τους γύρω από ένα παιγνίδι ή μια κοινή δραστηριότητα είναι εύθραυστες. Διαρκούν λίγο και διαλύονται συχνά με ένταση. Αυτή η ευθραυστότητα των ομάδων τους δίνει την ικανότητα να αποκτούν πρόσβαση σε μια άλλη ομάδα ή να παίζουν μόνα τους. Μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν την απόρριψη και αποκτούν δεξιότητες επικοινωνίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου